Pancevci i Pancevke, branimo kulturu !

#9: Milos -  

 Postovani,

Pisete o "parcijalnom tumacenju istorije" "Vojvodine", u XIX veku, sto me je navelo da Vam napisem odgovor.

Istorija "Vojvodine" u XIX veku NE POSTOJI. Ime Vojvodina i pre toga "vojvodjanin", je pogrdno ime, ISKLJUCIVO, vezano za Srbe (pravoslavce), koji su posle pomoci austrijskom caru u gusenju madjarske revolucije, umesto kraljevine, dobili SAMO vojvodstvo, a koje (vojvodstvo) su Madjari ukinuli. (Reci tada Srbinu, koji su ziveli na terutoriji danasnje AP Vojvodina, da je vojvodjanin, slicno je kao kada biste ga nazvali "precaninom", ili kada biste stanovnike sela Starcevo, nazvali "republikancima", zbog ugusene posle 72 sata, neuspele samoproglasene republike ..)

Tih godina, polovinom XIX veka, na dodiru dve imperije, Austrije (Habsbruske monarhije) i Turske (Otomanskog carstva), Srbi NISU imali drzavu ni u jednoj od te dve carevine, niti severno od Dunava i Save u Austriji, niti juzno, u Turskoj. Tada se jos nije moglo znati, da li ce "Piemont" srpstva biti Novi Sad, ili Beograd, odnosno, koji ce Srbi, oni u Austriji, ili oni u Turskoj, prvi dobiti samostalnost (autonomiju), vazalno kraljevstvo, ili potpuno nezavisvu drzavu, pa zatim okuputi ostale Srbe. 

Sticajem istorijskih dogadjaja, Knez Milos je mudrom politikom prema Turskoj, od 1815. preko 1833. do 1878. godine uspeo da stvori nezavisnu srpsku drzavu (Knezevinu Srbiju).

Sa druge strane, Srbi u Austriji su 1848. godine kao nagradu od austrijskog cara, umesto kraljevine, dobili deo carevine (na kojoj su ziveli u vecini), na samoupravu. Nagrada je usledila zbog toga, sto su Madjari tada vojno zeleli da se otcepe od Austrije, a Srbi su pomogli Becu u gusenju te pobune, znajuci da bi u slucaju cepanja Austrije, Srbi postali nacija drugog reda u Madjarskoj (sto se i dogodili posle 1867. do 1918. godine). Teritorija (distriht, vojvodstvo, region) koju su Srbi 1848. dobili od cara, nazvana je vojvodstvo Srbija (i Tamiski Banat), odnosno srpsko vojvodstvo. Kada je 1859 Austrija odlucila da vodi pomirljivu politiku prema Madjirima, ukinuto je Vojvodstvo Srbija i Tamiski Banat, a ta teritorija je prikljucena Madjarskoj, kao i Vojna Krajina. Austro-Madjarskom NAGODBOM, Austrija je transformisana u dvojnu monarhiju pod nazivom Austro-Ugarska. Nagodbom je juzna Ugarska, po prvi put politicki nazvana "Vojvodina", (a kao, i Hrvatska i Dalmacija), potpale pod upravu Madjarske. Ugarski Sabor je 1868.god izglasao Zakon o narodnostima, kojim je nacionalno političko pravo priznato samo Madjarima, dok su ostali narodi imali pravnu jednakost kao gradjani, ali ne i kao pripadnici pojedinih nacija. Srpska, kao i deca ostalih naroda koji su ziveli u Madjarskoj, u narednih 50 godina, skolu su ucili ISKLJUCIVO na madjarskom jeziku!

Dakle, Austro-Ugarska, odnosno Kraljevina Madjarska u okviru dvojne monarhije, sa rigoroznom i ubrzanom madjarizacijom juzne Madjarske (danasnja APV), trajala je (na srecu Srba) SAMO 50 godina, a ne "1000 godina Madjarske drzave", kako zagovaraju madjarski istoricari!

Rezultat reprasalije koju je Kraljevina Madjarska cinila nad svim svojim podanicima koji nisu bili madjarske nacije, je taj, da je Madjarska drzava posle I sv. rata svedena na 1/3 teritorije, koju je jako madjarsko plemstvo, 1867. godine, A-U nagodbom dobilo od Beca (kada je austrijski car spasavao monarhiju od raspada). Pricati o tome, kako su Srbi koji su posle 1918. godine ziveli u (danasnjoj AP) Vojvodini, " duboko zazalili sto su se 1918. godine ujedinili sa Srbijom", imajuci u vidu, da su se tada od Madjarske odvojili citavi narodi (Hrvati, Slovaci, Cesi, zatim delovi Rumuna, Poljaka, Ukrajinaca, Slovenaca, Italijana), cista je neistina! (Da su nekim nesrecnim slucajem u I sv. ratu pobedile Centralne sile, odnosno Austro-Ugarska, postojao je pripremljen projekat, gde bi se dvojna monarhija A-U pretvotila u trojnu monarhiju Austro-Ugarsko-Hrvatsku, gde bi svi juzni Sloveni potpali pod vlast Zagreba, odnosno treceg cinioca u monarhiji, pod Kraljevinu Hrvatsku. Iskljucivo zbog toga, sto bi u tom slucaju Kraljevina Madjarska ostala bez svih juznih teritorija, Madjarska je striktno bila protiv ulaska u rat 1914. godine.)

Zivim u Banatu, (a moji pretci preko 300 godina), i ne mislim da je na sceni "posrbljavanja Vojvodine" i da je u toku "projekat velike Srbije"! Licno se osecam Lalom, banacaninom, i najcrecniji bih bio, kada bi se ukinula administracija AP Vojvodine, a zazivela regionalizacija Rep. Srbije, gde bi jedan od regiona bio i Banat. U tom slucaju, severni deo Rep. Srbije bi imao 3 istoriski opravdana i prihvatljiva regiona: Srem, Banat i Backa (uostalom, teritorije te 3 oblasti su se novembra 1918. godine, na Velikoj narodnoj skupstini u Novom Sadu, otcepula od Madjarske i bezuslovno UJEDINILI sa Kraljevinom Srbijom). Sta vise, u kontekstu evro-integracija, evropske regije su upravo tolike velicine, od 500.000-1.000.000 stanovnika.

Danas, kada se brisu granice izmedju drzava koje su vekovima ratovale, pricati o "civilizacijskom pitanuju Vojvodine i pitanju njenoj opstanka", kao da se radi o "zlatnoj kravi" (kojoj cemo se moliti bez obzira na sve), anahrono je, ali i sa skrivenim politickim ambicijima (zasto ne reci, projektu pomadjarizacije AP Vojvodine, ciji su najjacu zagovornici pristalice pokreta "64 Zupanije")!

Vojvoda Knicanin se borio protiv pomadjarizacije Srba, ali i ostalih naroda koji su ziveli u tadasnjoj Austriji i zbog toga mu treba podici spomenik, na nekom pristojnom i vidnom mestu (vecem trgu) u Pancevu.

Slazem se, da ne treba pomerati postojeci spomenik.