Ne damo Veliko ratno ostrvo

Povodom sve češćih medijskih navoda da se planira gradnja objekata na Velikom ratnom ostrvu, premeštanje Starog savskog mosta na Lido, da se planira prodaja ostrva investitorima, prodaja delova obale u Zemunu, da se planira uvođenje automobilskog saobraćaja na ostrvo i povodom svih drugih planova za narušavanje ovog prirodnog dobra izuzetnih odlika poručujemo: 

NE DAMO VELIKO RATNO OSTRVO! 

Pozivamo vas da potpišete ovu peticiju koja nije molba već upozorenje svakoj vlasti da se ne igra sa onime što nam je priroda dala. Ostrvo pripada svim građanima i posetiocima Beograda, a njegov značaj kao prirodnog dobra treba da čuvamo i unapređujemo, a ne rasprodajemo i ugrožavamo gradnjom kako bi ekipa mogla da ućari i profitira. 
Ovo je područje od neizmernog značaja za zaštitu životne sredine i kulturno-istorijskog nasleđa, a naročito za očuvanje biodiverziteta. Ono ima veliku ulogu i u održavanju biološke raznovrsnosti šireg područja priobalja i samog grada. Svrha zaštite prirodnih dobara je pre svega u očuvanju njihovih prirodnih odlika, a uloga turizma u njima bi trebalo da bude obrazovanje i upoznavanje sa prirodnim vrednostima. 
Gradnja, urbanizacija i komercijalizacija, iako su zbog nivoa zaštite podrčja protivzakonite, ozbiljna su opasnost koja preti ostrvu. Imali smo mnogo slučajeva u Beogradu u kojima se ne samo gradi divlje i bez dozvole, nego čak gradska vlast svesno učestvuje u tome ili ne reaguje. (npr Savski nasip, prodaja dela zemunske obale ili Beograd na vodi). 

****

O Velikom ratnom ostrvu

Veliko i malo ratno ostrvo su dve poslednje oaze netaknute prirode, vodom razdvojene od urbanog jezgra glavnog grada Srbije, ispunjavajući prostor između dve uprotne prirodne strukture, Panonske nizije i Balkana. Sa ostrva, prema jugu i jugoistoku pruža se pogled na zaštićenu Beogradsku tvrđavu i prati se silueta starog Beograda sa istaknutim zvonikom Saborne crkve. Ka severozapadu, liniju vode Dunavca sledi uređeni kej sa starim centrom Zemuna, kojim dominira kula na Gardošu, a dinamična panorama visokih solitera, izgrađenih posle Drugog svetskog rata, prati obalu do ušća Save. Kao kontrapunkt urbanoj slici, na kojoj se očitavaju viševekovni arhitektonski zapisi, ka severoistoku, preko Dunava, između obale i nasipa, nalaze se sačuvani ostaci nekadašnjih Dunavskih ritova i močvara. Veliko ratno ostrvo zaštićeno je 2005. godine u ukupnoj površini od 211,38 ha.

Karakteristike područja

Ova dva ostrva predstavljaju reprezentativnu morfološku i geološku tvorevinu nastalu od podvodnog spruda koji je “izronio” iznad vodenog ogledala tokom XVI veka.
Površinski slojevi Velikog i Malog ratnog ostrva su aluvijalne tvorevine reke Dunav, te predstavljaju terestrične ekosisteme u široj zoni rečnog uticaja. Bujnu vegetaciju grade vodene i močvarne zajednice, kao i zajednice poplavnih šuma bele vrbe (Salix alba), bademaste vrbe (Salix amygdalina), krte vrbe (Salix fragilis), crne topole (Populus nigra), zelenog jasena (Fraxinus viridis) i bagremca (Amorpha fruticosa). Razvijena vegetacija i postojanje većih vodenih površina omogućavaju da se na ovim ostrvima hrani, gnezdi i razmnožava značajan broj vrsta ptica od međunarodnog značaja. Na primer, ovde se mogu videti patka pupčanica (Anas querquedula), patka crnka (Aythia nyroca), žuta pliska (Motacilla flava), mali gnjurac (Tachybaptus rufficolis), žuta čaplja (Ardeola ralloides) kao i mnoge druge značajne vrste ptica.
Ihtiofauna je zastupljena vrstama koje naseljavaju vode Save i Dunava. One u periodu mresta zalaze u privremeno oformljene ili stalne bare na samom ostrvu, ili u njegovo priobalje bogato vodenom i ritskom vegetacijom. Izolovan od antropogenih uticaja, ovaj lokalitet na kome se odražava dinamika promene vodostaja Dunava, proglašen je i prirodnim ribljim plodištem.

Režimi zaštite

Za ukupnu površinu Velikog ratnog ostrva kategorisanog kao značajno prirodno dobro utvrđene su tri zone sa različitim režimom zaštite.
Zona zaštite prirode (režim zaštite I stepena) ima karakter specijalnog rezervata prirode i obuhvata Malo ratno ostrvo u celini, zonu priobalja Velikog ratnog ostrva, šumski kompleks, vlažna područja unutar Velikog ratnog ostrva i vodene površine oko Malog ratnog ostrva.
Zona rekreacije (režim zaštite II stepena) obuhvata unutrašnje delove Velikog ratnog ostrva, nekadašnje obradive površine koje se i sada koriste na taj način, livadske površine priobalja prema Dunavcu, koje su sada delimično zauzete bespravno izgrađenim objektima, kao i lokaciju javnog pristana sa kontrolisanom javnom saobraćajnicom i zaštitnom zonom u širini od 10 m koja povezuje ovu lokaciju sa plažom Lido.
Treća zona – zona turizma obuhvata plažu Lido sa planiranim proširenjem gde se mogu organizovati turističko – rekreativna ponuda i novi sadržaji.
Pored ovih režima zaštite primenjuju se i režimi zaštite utvrđeni zakonom i drugim propisima kojim se uređuje upravljanje međunarodnim plovnim putevima, zaštita vodosnabdevanja i vodoprivrednih objekata, zaštita močvarnih područja, kao i zaštita lovnih i ribolovnih rezervata.

Međunarodni status

Značajno područje za ptice IBA (Important Bird Areas)
Evropska mreža zaštućenih prirodnih dobara Emerald (Emerald Area)

(tekst: Zavod za zaštitu prirode Srbije)

Ne damo Veliko ratno ostrvo    Kontaktirajte autora peticije